Bí hiểm sự biến mất của các nền văn minh cổ đại

Bất chấp cố gắng của các nhà khảo cổ và sử gia, sự sụp đổ 1 số nền văn minh trong lịch sử loài người vẫn là ẩn số.

Thành Troy - hư hay thực

Câu chuyện về thành Troy được gắn liền mang 2 trường thi của Homer: Iliad và Odyssey trong thần thoại Hy Lạp. Trong khi toàn bộ những nền văn minh cổ đại để lại di tích vật chất cho hậu thế thì thành Troy được coi như 1 câu chuyện trong trí mường tưởng của người xưa bởi trên trái đất thời hiện đại, người ta ko thấy vết tích của bức thành gắn liền sở hữu trận chiến tranh bất hủ và con ngựa gỗ huyền thoại.

Tàn tích của thành Troy

Thế nhưng theo những nghiên cứu vừa qua của các nhà sử học, thành Troy là có thật. Họ khẳng định rằng cách đây hơn 3.000 năm, thành Troy nằm trên một đỉnh đồi, sắp bến cảng thông ra biển Aegae (hiện cảng này đã bị cát vùi lấp). Khi những thương lái Hy Lạp, Italy, tình nhân Đào Nha dong thuyền trong khoảng biển Aegae đến Biển Đen, họ đều ngừng chân ở Troy để tiếp tế lương thực và giải trí. Các dấu vết khảo cổ học mới được phát hiện như: mảnh thuyền và cọc sắt nằm tản mạn dưới các lớp đất bí quyết thành Troy (thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay) khoảng 4 km là bằng chứng cho thấy chiến thuyền Hy Lạp đã từng đậu ở đây trước khi tấn công vào thành, giống như lời nhắc của Homer trong anh hùng ca Iliad.

Con ngựa gỗ thành Troy trong truyền thuyết.

Tại sao thành Troy biến mất? Đấy là nghi vấn mà phổ biến thế hệ các nhà công nghệ mất công đi sắm câu tư vấn.

Giáo sư vật lý Amos Nur tại Đại học Stanford, Mỹ cho biết: “Chúng tôi tin rằng các thảm họa bỗng dưng, đặc trưng là động đất, đã đóng vai trò quan trọng trong sự mất tích bí mật của đa dạng nền văn minh”. Những nhà khoa học khác của Hiệp hội Địa vật lý Mỹ lại vững mạnh một fake thuyết hoàn toàn khác. Khi nghiên cứu vùng phía đông Địa Trung Hải ở cuối quá trình đồ đồng, họ cho rằng một trận động đất to có thể là thủ phạm chính đằng sau sự biến mất của phổ quát thị thành như Troy, Mycenae và Knossos. Những thành phố này đã bị quét khỏi bản đồ toàn cầu trong khoảng năm một.225 - 1.175 trước Công nguyên. Và luận điểm này đã được Hiệp hội Địa lý, Vật lý Mỹ ủng hộ.

Văn hóa Harappa - Những pháo đài bằng đất sét nung

Một nền văn minh cổ đại nằm trong khái quát những nền văn minh Sông Ấn là một nền văn minh thời Cổ đại vững mạnh vào khoảng thời gian trong khoảng năm hai.800 đến năm 1.800 trước Công nguyên. Sử sách còn ghi nhận sự phát triển cao của nền văn minh này về sự vững mạnh kinh tế, thương mại, nông nghiệp, nghệ thuật, chữ viết... Nhưng nền văn hóa này đã biến mất mà nguồn cội tới bây giờ vẫn chưa rõ nhưng hàng loạt đền thờ được phát hiện đã chứng minh cho sự tồn tại.

Nhái thuyết phổ biến nhất là do người du mục Arian (tiếng Anh: Aryan) xuất hiện và đánh chiếm. Fake thuyết thứ 2 được phổ quát người bằng lòng là về những biến đổi khí hậu. Vào khoảng 1.800 năm trước Công nguyên, khí hậu trong lưu vực sông Ấn đổi thay, trở thành lạnh và khô hơn, sông Ghaggra-Hakra trở thành khô cạn khiến cho biến đổi kiến tạo mảng, nguồn nước của hệ thống sông bị chuyển hướng về đồng bằng sông Hằng dẫn tới sự suy vong của nền văn minh Harappa.

Những thuyết khác cho rằng sự suy vong của nền văn minh sông Ấn với can dự đến việc vương quốc người Sumer kết thúc và những quan hệ buôn bán với vương quốc này đã ko còn nữa, hay xung đột quân sự và bệnh tật đã kết thúc nền văn hóa này. Nguồn gốc quyết định cho sự suy vong vẫn chưa được giải thích rõ ràng. Giáo sư Amos Nur và đồng nghiệp Prasad, lúc xem xét lịch sử địa chấn, đã nhận thấy mang các trận địa chấn tàn khốc đổ xuống vùng ven biển gần biên giới giữa Ấn Độ và Pakistan. Theo kém chất lượng thuyết của họ, 1 hoặc rộng rãi chấn động lớn sở hữu thể đã làm vỏ trái đất chuyển động, kéo theo việc chặn dòng chảy của 1 con sông to trong vùng. Nền cung cấp nông nghiệp bị phá hủy, những trận lụt hiểm nguy xảy ra và chung cuộc vùi lấp những thị thành dưới bùn lầy.

Những tường thành của văn hóa Harappa. (Ảnh: Globalheritagefund)

Và nền văn minh Maya

Maya là nền văn minh cổ đặc sắc kế bên nền văn minh Andes, được xây dựng bởi người Maya, 1 bộ tộc thổ dân Mỹ Latinh trong khoảng năm một.000 trước Công nguyên. Nền văn minh Maya đạt một trình độ cao chẳng những về ngành vun đắp nhà nước mà còn lớn mạnh nhãi nhép cả ngành kiến trúc, toán học, thiên văn học và tính toán thời kì. Những di tích khảo cổ học đã chứng minh người Maya đã vững mạnh định nghĩa “số 0” vào năm 357, sớm hơn châu Âu khoảng gần 900 năm, xác định xác thực độ dài của 1 năm, thời gian trái đất quay hết một lòng vòng mặt trời, chính xác hơn đông đảo lịch được châu Âu sử dụng vào thời đấy. Bên cạnh đó, tôn giáo của người Maya cũng rất đặc biệt vì có sự hài hòa giữa lễ nghi với những chu kỳ của vũ trụ.

Hình minh họa bộ lịch Tzolk'in của người Maya. (Ảnh: yucatanadventure)

Cộng chung căn số với thành Troy và văn minh Harappa, 2 thành thị Quirigua(Đông Guatemala ngày nay) và Benque Viejo, vốn là trung tâm văn hóa của người Maya trong thời kỳ đỉnh cao, đột ngột biến mất vào cuối thế kỷ thứ 9 trước Công nguyên. Rộng rãi nhà sử học trên toàn cầu cho rằng sự biến mất này là hậu quả của những cuộc đấu liên miên, ban sơ là ngay trong bộ tộc của người Maya nhằm tranh giành quyền lực và sau đó là của người Maya chống lại sự xâm lược có tên đế quốc Tây Ban Nha. Nhưng kết quả nghiên cứu của nhà địa - vật lý Robert Kovach lại cho chúng ta 1 khởi thủy hủy diệt khác: 1 trận địa chấn kinh hoàng.

Nền văn minh Chan Chan

Theo những tài liệu nghiên cứu, nền văn minh Chan Chan khởi nguồn từ năm 850 trước Công nguyên và trải qua quá trình cực hưng vượng trong những năm đầu thế kỷ 15.

Nền văn minh Chan Chan

Bên cạnh đó, nền văn minh này đã bị lụi tàn khi đế chế Inca xâm lăng. Hiện giờ nhân loại vẫn trằm trồ trước các tàn dư của nền văn minh Chan Chan như những hình vẽ đồ sộ, kỳ dị trên cao nguyên Nazca.

Người ta đưa ra số đông kém chất lượng thuyết quanh đó những hình vẽ. Nhiều người tin rằng các hình vẽ kỳ dị đấy là cách thức để người xưa liên lạc mang sinh vật ngoài hành tinh.

Những cơn bức xúc của hành tinh vốn là cỗi nguồn của đổ nát nhưng cho đến nay, đây còn được xác định là xuất xứ dẫn tới sự mất tích bí ẩn của phổ biến nền văn minh trong lịch sử loài người.

Nền văn minh thung lũng Indus, Pakistan

Nền văn minh thung lũng Indus là 1 trong những kỳ quan kiến trúc vĩ đại nhất do con người thông minh ra trong toàn cầu cổ đại (được biết đến có mức độ tác động như là nền văn minh Harappan). Đây là 1 trong những thành phố to nhất trên lục địa.

Nền văn minh thung lũng Indus, Pakistan

Nằm ở vị trí Pakistan ngày nay, nền văn minh thung lũng Indus phát triển mạnh bí quyết đây 4.500 năm và sau đó bị lãng quên cho đến khi di tích được khai quật vào những năm 1920.

Sở hữu những kỹ thuật tinh tướng và tiên tiến, nền văn minh này nổi trội sở hữu hệ thống vệ sinh môi trường tỉnh thành cũng như bằng chứng về trình độ đáng sửng sốt trong kỹ thuật, toán học và thậm chí là nha khoa.

Vào khoảng năm 1500 trước Công nguyên, nền văn minh thung lũng Indus hầu như đã bị quên lãng, sở hữu thể là sau cuộc xâm lăng của những bộ tộc Ấn-Âu hay sự sụp đổ trong nông nghiệp do biến đổi khí hậu.

Đế chế Khmer, Campuchia

Là 1 trong những đế quốc hùng mạnh nhất khu vực Đông Nam Á, nên nền văn minh Khmer ảnh hưởng từ quốc gia Campuchia bây giờ cho đến Lào, Thái Lan, Việt Nam, Myanmar và Malaysia. Hiện nay, nó được biết đến với tên gọi Angkor.

Ngoài những di tích khắc trên đá thì ko mang bất kỳ chứng tích bằng văn bản nào còn đó, vì vậy hiểu biết của chúng ta về nền văn minh cổ đại này chỉ được chắp ghép từ các dò la khảo cổ học, phù điêu trên bức tường trong các ngôi đền và các tài liệu bên ngoài bao gồm cả tài liệu của Trung Quốc.

Đế chế Khmer, Campuchia

Người Khmer vận dụng cả Ấn Độ giáo lẫn Phật giáo vào vun đắp những ngôi đền, tòa tháp và những cấu trúc phức tạp khác như Angkor Wat chỉ để thờ thần Vishnu.

Các cuộc xâm chiếm của kẻ thù, tử vong do bệnh dịch hạch, các vấn đề về điều hành nguồn nước ảnh hưởng đến nông nghiệp và xung đột về quyền lực giữa những gia đình trong hoàng gia có thể là cỗi nguồn dẫn tới sự tàn lụi của đế chế này.

Anasazi, New Mexico, Mỹ

"Anasazi" là tên đương đại của người dân Pueblo cổ đại, những người dân sống ở khu vực "Ngã tư" (Four Corners) của Đông Nam Hoa Kỳ tại trục đường giao nhau của những tiểu bang Utah, Arizona, New Mexico và Colorado.

Nền văn minh của họ xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ 12 trước Công nguyên, và vẫn còn được biết đến có những cấu trúc bằng đá và gạch vun đắp dọc theo các vách đá bao gồm Cliff Palace trong Công viên đất nước Mesa Verde, những tàn tích của Nhà Trắng (White House Ruins) và Pueblo Bonito tại mép phía Bắc của Chaco Canyon. Kiến trúc này được trở nên chung cư phổ quát tầng mà thường chỉ sở hữu thể đi vào bằng dây thừng hoặc thang.

Anasazi, New Mexico, Mỹ

Người Pueblo cổ đại không cố định phải "biến mất", bên cạnh đó, họ đã từ bỏ quê hương của mình vì những lý do mà tới bây giờ vẫn chưa mang lời tư vấn. Phổ biến chuyên gia cũng như các người Pueblo đương đại – các người coi người Pueblo cổ đại như tổ tông của mình tin rằng nạn phá rừng và hạn hán đã gây ra xung đột nội bộ và chiến tranh đã khiến cho người Pueblo rời bỏ quê hương.

Nền văn minh Olmec, Mexico

Veracruz và Tabasco ở vùng đất tốt nhiệt đới phía nam miền trung Mexico đã từng là một nền văn minh vững mạnh tiền Columbia - nơi vun đắp nên những thủ phủ khổng lồ đáng kinh ngạc, nơi diễn ra các cuộc đổ máu và sự hy sinh của con người, nơi phát minh ra khái niệm về số không và về cơ bản đặt nền móngcho mọi nền văn hóa Trung Mỹ.

Nền văn minh Olmec, Mexico

Nền văn minh Olmec thậm chí sở hữu thể là nền văn minh đầu tiên tại Tây bán cầu đã tăng trưởng hệ thống chữ viết, và có thể là đã phát minh ra cả la bàn và lịch Trung Mỹ. Có niên đại khoảng 1.500 năm trước Công nguyên, nền văn minh Olmec đã không được phát hiện bởi những sử gia cho đến giữa thế kỷ 19. Sự biến mất của nó được cho là do những thay đổi môi trường gây ra bởi các vụ phun trào núi lửa, động đất hoặc sở hữu thể là do sự suy yếu về nông nghiệp.

Đế chế Aksumite, Ethiopia

Một đế chế có hoạt động thương mại chủ yếu sở hữu đế chế La Mã và Ấn Độ cổ là Đế chế Aksumite - còn được gọi là Vương quốc Aksum hoặc Axum - thống trị những nước ở Tây Bắc Châu Phi bao gồm cả nước Ethiopia trong khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên.

Đế chế Aksumite, Ethiopia

Từng được cho là quê hương của nữ vương Sheba, đế quốc Aksumite với thể là một nước bản địa lớn mạnh hùng mạnh của châu Phi bao gồm hồ hết Eritrea hiện tại, miền Bắc Ethiopia, Yemen, miền Nam A-rập Xê-út và miền bắc Sudan.

Đế chế đã có bảng chữ cái riêng của mình và vun đắp nên các bia tưởng niệm đồ sộ. Đây là đế chế trước hết chuyển đổi sang đạo gia tô. Sự biến mất của đế chế này được cho là do bị cô lập về kinh tế khi mở mang sang Hồi giáo, do bị xâm lăng, hoặc biến đổi khí hậu khiến cho đổi thay mô hình dòng lũ của sông Nile.

Nền văn minh Minoans, đảo Crete

Được đặt theo tên của vua Minos huyền thoại, nền văn minh Minoan của đảo Crete được tái phát hiện vào đầu thế kỷ 20, và bắt đầu từ đó đã phát hiện thêm ra những mảnh ghép quyến rũ của 1 nền văn minh cổ đại bắt đầu lớn mạnh mạnh từ hơn 7.000 năm trước đây. Đỉnh cao của nó vào khoảng năm 1600 trước Công nguyên.

Nền văn minh Minoans, đảo Crete

Là một trong những trọng điểm thương mại xuất hiện vào khoảng năm 2700 trước Công nguyên, và được cho là nền văn minh hiện đại mang những cung điện nguy nga được vun đắp lại phổ thông lần sau hàng loạt thiên tai (có thể là động đất và núi lửa Thera phun trào).

Một trong các cung điện ấy là cung điện Knossos, "mê cung" gắn liền sở hữu truyền thuyết về vua Minos, và bây giờ là một địa điểm khảo cổ to lôi kéo khách du lịch. Nhưng vào khoảng năm 1450 trước Công nguyên, một thảm họa đã khiến cho nền văn minh Minoans chẳng thể hồi phục và sụp đổ.

Nền văn minh Cucuteni - Trypillian, Ukraine & Romania

Những khu định cư to nhất ở Châu Âu giai đoạn đồ đá mới được vun đắp bởi những người Cucuteni Trypillian của Ukraine, Romania và Moldova bây giờ. Nền văn minh bí mật này phát triển mạnh vào giữa năm 5500 trước Công nguyên và năm 2750 trước Công nguyên với đặc biệt là làm cho gốm và lề thói kỳ lạ cứ sau 60 đến 80 năm lại đốt làng của mình.

Nền văn minh Cucuteni - Trypillian, Ukraine & Romania

Các ngôi làng sau ấy được vun đắp lại trên đống tro tàn của ngôi làng cũ. Khoảng 3.000 địa điểm khảo cổ về Cucuteni - Trypillian đã được xác định. Giống như phổ thông nền văn minh khác, nền văn minh Cucuteni - Trypillian sở hữu thể đã bị xóa sổ bởi biến đổi khí hậu, nhưng có giả thuyết khác cho rằng họ dần dần hòa lẫn với những lực lượng dân tộc khác cho đến lúc nền văn hóa riêng của họ biến mất.

Nền văn minh của người Nabatean, Jordan

Nền văn minh Nabatean cổ đại ngụ tại miền Nam Jordan, Canaan và phía Bắc Arabia trong khoảng thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên, khi mà những người du mục Nabatean kể tiếng Aramaic khởi đầu di trú khỏi Ả Rập.

Những di tích về họ được khắc vào các tảng sa thạch trên những ngọn núi của Jordan, và được nhớ tới với khoa học thủy lợi. Việc quản lý hệ thống phức tạp những đập nước, kênh rạch và hồ cất đã giúp họ mở rộng và lớn mạnh mạnh trong một khu vực sa mạc khô cằn.

Nền văn minh của người Nabatean, Jordan

Họ đã bị xâm lăng bởi những người La Mã vào năm 65 trước Công nguyên và mất quyền khiến chủ đất nước vào năm 106 sau Công nguyên. Sau đó, đổi tên thành vương quốc Arabia Petrea.

Vào khoảng thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên, người Nabateans đã rời bỏ Petra mà đến nay vẫn chưa tậu được lý do chính xác khiến cho họ ra đi. Người ta tin rằng, sau phổ quát thế kỷ bị người nước ngoài cầm quyền, nền văn minh Nabatean đã bị tàn lụi do những lực lượng dân cày người Hy Lạp rốt cuộc đã chuyển đổi sang đạo gia tô trước khi đất đai của họ bị thu giữ hoàn toàn bởi những kẻ xâm lược người Ả Rập.

Cahokia, Illinois, Mỹ

Rất ít người Mỹ nhìn thấy rằng có tàn dư của 1 nền văn minh cổ đại biến mất ngay tại Mỹ - ở Illinois, ngay bên kia sông Mississippi, từ St Louis, Missouri.

Ngọn núi Cahokia là hầu hết những gì còn lại của 1 nền văn minh bản địa của người Mississippi. Những cư dân của Cahokia không lưu giữ lại văn bản mà bảo quản di sản thế giới này bằng các mô đất nhân tạo phủ đầy cỏ cũng như bằng đồ gốm và những đồ chế tác khác.

Cahokia, Illinois, Mỹ

Cahokia đã từng là trọng điểm thành phố lớn nhất phía Bắc Trung Mỹ trong số các thành thị lớn của Mexico và sở hữu thể đã từng là nơi cư ngụ của khoảng 40.000 người vào năm 1250. Cahokia đã bị xóa sổ khoảng 100 năm trước khi người châu Âu tới Bắc Mỹ, với thể do các nhân tố môi trường hoặc do những cuộc xâm lược của những dân tộc khác.

Nền văn minh Mycenae, Hy Lạp

Ko giống như người Minoan, người Mycenae không lớn mạnh mạnh về thương nghiệp. Đỉnh cao của nền văn minh này là vào khoảng thời kì nền văn minh Minoan biến mất.

Nền văn minh Mycenaean đã từng phải chịu chứa sự thống trị trong 5 thế kỷ trước khi biến mất vào khoảng năm 1100 trước Công nguyên.

Nền văn minh Mycenae, Hy Lạp

Theo huyền thoại Hy Lạp, Mycenae đã đánh bại thành Troy thần thoại. Các đồ tạo tác của đế chế này đã được sắm thấy ở vùng đất Ireland xa xôi.

Trong thực tiễn, nền văn minh có sự hùng mạnh về cả văn hóa lẫn kinh tế này đã bỏ lại đằng sau sự phong lưu về kiến trúc, nghệ thuật và đồ chế tác. Điều gì đã xảy ra mang để chế Mycenae? Mang thể là do thiên tai, nhưng phần nhiều những chuyên gia tin rằng đó sở hữu thể là do những kẻ xâm lược nước ngoài hay là do xung đột nội bộ đã dẫn tới sự biến mất của đế chế.

Nền văn minh Moche, Peru

Nền văn minh Moche đã phát triển một phường hội nông nghiệp hoàn hảo với những cung điện, kim tự tháp và những kênh mương tưới tiêu phức tạp trên bờ biển phía Bắc của Peru vào khoảng trong khoảng năm 100 tới năm 800.

Mặc dầu họ không có tài liệu lưu giữ bằng văn bản nhưng đã để lại một vài mai mối về lịch sử của họ. Đó là các món đồ gốm khôn cùng chi tiết, tinh xảo và các Công trình kiến trúc hoành tráng.

Nền văn minh Moche, Peru

Vào năm 2006, một căn phòng của người Moche đã được phát hiện và chừng như căn phòng này đã được dùng để lưu giữ hài cốt của con người.

mang phần nhiều nhái thuyết được đưa ra xoay loanh quanh lý do tại sao nền văn minh Moche lại biến mất, nhưng lời giải thích rộng rãi nhất là do ảnh hưởng của El Nino, 1 mô phỏng thời tiết khắc nghiệt sở hữu đặc điểm xen kẽ thời kì lũ lụt và hạn hán khắc nghiệt.

Nền văn minh Clovis, Bắc Mỹ

Rất ít người biết về người Clovis, 1 tộc người Ấn Độ thời tiền sử được cho là các cư dân đầu tiên của Bắc Mỹ.

Những đồ chế tạo, xương và lưỡi dao bằng đá là các mối lái duy nhất cho rằng nền văn minh này đã từng tồn tại.

Nền văn minh Clovis, Bắc Mỹ

Trong 30 năm qua, những tàn dư về hoạt động của con người cổ đại đã được phát hiện, nhưng lý do họ biến mất vẫn còn trong bí hiểm. 1 Số suy đoán cho rằng người Clovis đã săn bắn quá phổ quát làm cho ảnh hưởng đến nguồn sản xuất thực phẩm của họ, hoặc do sự thay đổi khí hậu, bệnh tật và thú dữ đã lấy đi nguồn thực phẩm của họ.

Các người khác tin rằng người Clovis không hoàn toàn biến mất, mà chỉ thuần tuý phân tán vào các bộ lạc người Mỹ bản địa.